وقتی که داخل دندان دچار آسیب و عفونت شود باید تحت یک نوع درمان به نام درمان عصب کشی قرار بگیرد که نام دیگر آن، درمان ریشه دندان است.

زمانی که محفظه پالپ دندان دارای عفونت شود و یا به هر دلیلی دچار آلودگی و خرابی شود محفظه داخل دندان باید به طور کامل پاکسازی شود. تنها راه درمان هم همان خالی کردن محفظه پالپ است و پس از ضد عفونی تخلیه و پاک سازی محفظه پالپ توسط دندان پزشک باید پر شود. محفظه پالپ یا محفظه ساقه به محفظه‌ای داخل دندان می‌گویند که پر از عصب ها و رگ های خونی است.

عصب کشی دو معنی دارد: اولی به دندان داخلی اشاره دارد که بین ریشه دندان و ساقه قرار دارد. مورد دوم به درمان دندان با هدف حذف مواد عفونی و از بین بردن دندان درد اشاره دارد.

عصب دندان دارای رگ‌های خونی برای رساندن مواد مغذی به دندان‌ها و حس آن ها هستند که فاکتورهای تأثیرگذار مختلفی مانند سرما، گرما و فشار را شناسایی می‌کنند. بسیاری از بیماران اغلب می پرسند: “چه زمانی نیاز به عصب کشی دارم، و آیا در مواردی که فقط دندان درد دارم ، عصب کشی لازم است؟” همه این جنبه ها به شدت به هم ارتباط دارند. برداشتن عصب یکی از مراحل درمان ریشه است که در صورت وجود پوسیدگی دندان و عفونت ساقه دندان مورد نیاز است.

آیا دندان من نیاز به عصب کشی دارد؟

دندان درد اغلب نشانه مشکلات جدی دندان شماست. با این حال، دندان درد همیشه به این معنا نیست که شما نیاز به عصب کشی دارید. با خواندن این مقاله متوجه خواهید شد که آیا شما نیاز به عصب کشی دارید یا خیر.

بر اساس یک نظرسنجی  که در مریلند انجام شد، 44.3٪ از شهروندان امریکایی حداقل پنج دندان درد را در ده سال گذشته تجربه کرده اند. 45.1 درصد از این پاسخ دهندگان شدت درد آخرین دندان درد خود را بالاترین حد ممکن گزارش دادند. این نظرسنجی نشان داد که به طور کلی، مبتلایان به درد، اقدامات خود درمانی و خود مراقبتی مبتنی بر داروهای بدون نسخه را برای کاهش شدت درد به نسخه های یک دندانپزشک متخصص، ترجیح می‌دهند.

روش خود تشخیصی و خود درمانی یک کار موقتی و ضعیف است که در صورت از دست دادن زمان؛ قبل از تشخیص حرفه ای، می تواند منجر به حذف دندان شود، در نتیجه با از دست دادن یک دندان هم از لحاظ زیبایی و هم از لحاظ درمانی مشکلاتی برای بیمار به وجود خواهد آمد.

جدی گرفتن درد دندان امر مهمی است که باید به آن توجه ویژه ای داشت؛ زیرا در مواردی این درد ممکن است ناشی از عفونت و آبسه باشد و اگر در این موارد زمان را از دست دهیم و یا خودسرانه داروهای ضد درد استفاده کنیم، باعث سرایت این عفونت به سایر اعضا خواهیم شد، که تبعات جبران ناپذیری را در پی خواهد داشت.

چه چیزی باعث عفونت ریشه می شود؟

عفونت ریشه ی عصب ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد، اگرچه دلیل اصلی مشکل همیشه نفوذ باکتری به ساقه است. دلایل عفونت کانال ریشه اینگونه است که باکتری به ساقه دندان حمله می کند و درنتیجه ریشه های عصبی تحریک شده و احساس درد ایجاد می‌شود. در ادامه، ما علل اصلی چنین عفونتی را فهرست می کنیم.

دلایل عفونت ریشه عبارتند از:

بی توجهی به نکات بهداشت دهان و دندان.

پوسیدگی دندان که به باکتری اجازه نفوذ به ساقه  دندان و عفونت آن را می دهد.

دندان ترک خورده یا آسیب دیده که راه را برای نفوذ باکتری ها باز می کند.

یک دندان کنده شده یا شکسته که به باکتری ها اجازه می دهد به داخل نفوذ کنند.

جابجایی های مختلف دندان ناشی از اکستروژن، اینتروژن یا سابلوکساسیون (مباحث مربوط به تغییر شکل و فرم دندان)

نکروز استریل ناشی از ضربه مغزی دندان (علائم شامل تغییر رنگ دندان یا کانال های بسیار کلسیفیه (آهکی) شده است که با اشعه ایکس قابل شناسایی است).

ناهنجاری آناتومی دندان که به باکتری ها اجازه می دهد تا بافت ساقه را آلوده کنند.

درمان های مکرر دندانپزشکی روی یک دندان.

با توجه به تجربه ما، دلیل اصلی عفونت ریشه پوسیدگی است که به دندان آسیب می رساند و اجازه می دهد تا باکتری‌ها به ساقه دسترسی پیدا کرده و آن را آلوده کنند. به همین دلیل شناسایی و از بین بردن به موقع پوسیدگی برای جلوگیری از عفونت مهم است.

چه زمانی به عصب کشی نیاز است؟

نیاز به عصب کشی توسط دندانپزشک متخصص صورت می گیرد.

در ادامه مقاله به علائم اصلی که مشهود هستند و می‌توانند لزوم  وجود عصب کشی را نشان دهند، می‌پردازیم.

علائم قابل شناسایی توسط بیماران

فقط دندانپزشکان واجد شرایط می‌توانند با استفاده از روش‌های حرفه‌ای نیاز به عصب کشی را تعیین کنند. با این حال، علائم زیر در عصب کشی می‌تواند به بیماران اطلاع دهد که از درمان‌های دندانپزشکی آینده چه انتظاری دارند.

• درد
• تورم و حساسیت لثه
• احساس عمومی بیماری

بیمار یک یا چند مورد از این علائم را تجربه کند، احتمالاً مشکلی وجود دارد. هر مشخصه باید بیشتر، و به روشی دقیق، تجزیه و تحلیل شود تا ضرورت وجود عصب کشی مشخص شود.

درد

درد شدید همیشه به این معنا نیست که بیمار نیاز به عصب کشی دارد. در برخی موارد، دندانی که نیاز به جراحی دارد، ممکن است حتی درد نداشته باشد. با این حال، زمانی که درد وجود دارد، این می تواند نشان دهنده نیاز به عصب کشی باشد. با تعیین اینکه آیا درد شدید و تیز است یا یک درد مبهم است، بیمار می تواند بفهمد که از مراجعه بعدی خود به دندانپزشک چه انتظاری دارد.

انواع دردهایی که می توانند به شناسایی عصب کشی کمک کنند عبارتند از:

تپش دندان درد؛

شدت درد با تغییر وضعیت بدن بیمار تغییر می کند.

درد آنقدر شدید است که بیمار نمی تواند شب بخوابد.

دندان درد خود به خود (مداوم یا متناوب)؛

درد ناشی از محرک‌های خاص مانند ضربه زدن، فشار، یا حساسیت حرارتی (خوردن غذای گرم بلافاصله بعد از غذای سرد و بالعکس)

دندان درد را نمی توان به طور کامل با مسکن ها از بین برد.

در اینگونه موارد بیمار به راحتی می تواند تشخیص دهد که کدام دندان درد می کند یا ناحیه دردناک را تشخیص می‌دهد.

تورم و حساسیت لثه

تورم همیشه نشان دهنده این نیست که نیاز به عصب کشی باشد. اگرچه زمانی که با دندان درد ظاهر شود، می تواند نشان دهنده لزوم چنین درمانی باشد. تورم می تواند به اشکال و انواع مختلفی باشد. چه این توده طبیعی با نوعی حساسیت به نظر برسد یا یک توده آشکار باشد که به راحتی قابل مشاهده یا احساس است، اغلب به این معنی است که جراحی عصب کشی مورد نیاز است. در برخی موارد، تورم حتی می تواند به صورت یا گردن بیمار گسترش یابد.

ویژگی های تورم که می تواند نشان دهنده عفونت ریشه باشد عبارتند از:

• تورم لثه در جلوی نوک ریشه قرار دارد.

• یک توده در کنار لثه

تورم می تواند به هر اندازه ای باشد ولی احساس درد پس از مدتی با آن همراه است و در ظاهر و زیبایی بیمار نیز تاثیرگذار است و حتی لثه را از فرم طبیعی خود خارج می‌کند و دندانپزشک شاید جراحی لیفت لثه را نیز لازم بداند.

• تورم می تواند روزها یا ماه ها ادامه داشته باشد.

• بوی بد نفس در نتیجه چرک خروجی از کانال ریشه وجود دارد.

• دندان مشکل دار به نظر بلندتر از دندان های دیگر است.

علاوه بر این، تورم یا آبسه به خودی خود همیشه نشانه ای نیست که شما به چنین روشی نیاز دارید. با این حال، تورم همیشه نشانه ای است که نشان می دهد دندان نیاز به درمان فوری پزشکی دارد. در بیشتر موارد، دندانپزشکان آنتی بیوتیک های خوراکی را برای مقابله با عفونت و از بین بردن تورم تجویز می کنند.

احساس عمومی بیمار

غدد لنفاوی متورم یا حساس، تب و احساس ناراحتی عمومی می‌توانند نشانه‌هایی از نیاز به جراحی ریشه باشند، به‌ویژه زمانی که این علائم با علائم دیگری همراه باشد. اگر احساس بیماری می کنید و هر یک از علائم ذکر شده در بالا را دارید، باید به دندانپزشک خود اطلاع دهید و تمام تلاش خود را بکنید تا از تشخیص خود به خود جلوگیری کنید. مشاوره با یک دندانپزشک مجرب در وقت گرانبهای شما صرفه جویی می کند و اطمینان حاصل می کند که می‌توانید دندان خود را نجات دهید.

مزایا و معایب عصب کشی

با توجه به اینکه روش موثرتری برای از بین بردن عفونت ریشه وجود ندارد، عصب کشی بدون شک مزایایی نسبت به کشیدن دندان یا به طور کلی نادیده گرفتن مشکل دارد. با این حال، این نوع درمان چندین مضرات اجتناب ناپذیر نیز دارد. خطرات و ناراحتی های عصب کشی در واقع هزینه نجات دندان شماست. در ادامه با مزایا و معایب عصب کشی آشنا خواهیم شد.

مزایا

هنگامی که درمان انجام می شود، بیمار دیگر احساس درد نمی کند و برای از بین بردن دندان درد ناشی از مشکل دندان نیازی به مصرف مسکن ندارد.

به دلیل خراش دادن باکتری به عنوان بخشی از درمان ریشه، از گسترش هر گونه عفونت داخلی جلوگیری می شود.

این نوع درمان به توقف تشکیل آبسه و عفونت منجر خواهد شد.

عصب کشی هیچ تاثیر منفی بر حس یا نیروی گاز گرفتن شما نخواهد داشت. دندان مشکل دار تنها به چند روز زمان نیاز دارد تا بهبود یابد.

چنین درمانی به شما امکان می دهد دندان خود را حفظ کنید و توانایی جویدن طبیعی خود را داشته باشید.

استفاده از درمان عصب کشی به شما این امکان را می دهد از دندان های مجاور در برابر فشار محافظت کنید.

و مورد بسیار مهم دیگر، صرفه جویی در هزینه است. این درمان اگر به موقع انجام شود به شما کمک می کند تا از خرج کردن پول برای روکش ها و ایمپلنت ها (دندان مصنوعی) گران قیمت خودداری کنید و دندان طبیعی خود را حفظ نمایید.

معایب

پس از انجام عصب کشی، بیمار ممکن است در چند روز اول احساس ناراحتی کند یا حتی درد کمی را تجربه کند. مسکن‌ها می توانند به روند مقابله کمک کنند.

 در مواردی نادر درمان می تواند منجر به تغییر رنگ دندان به صورت جزئی شود.

بلافاصله پس از درمان، دندان ضعیف است، به همین دلیل باید از انجام کارهایی مانند جویدن برای این دندان تا زمان ترمیم کامل توسط دندانپزشک خودداری شود.

باید به این نکته توجه داشت که پس از درمان و عصب کشی تا مدتی با دندان درمان شده مراعات لازم صورت پذیرد.

مراحل این درمان شاید در چند جلسه صورت پذیرد، اگر ترمیم نهایی به موقع کامل نشود، عفونت می تواند دوباره ظاهر شود.

استفاده از مواد ارزان قیمت با کیفیت پایین می تواند منجر به انجام مجدد درمان های اضافی در آینده نزدیک شود.

بیماران باید به دندانپزشک متخصص خود مراجعه کنند تا بتواند دندان درمان شده را به طور حرفه ای تقویت کنند تا در آینده از ترک خوردن آن جلوگیری کنند و دندان درمان شده را تا حد امکان به طور موثر تمیز کنند.

انتخاب متخصصی که بتواند تمام عملیات ها و درمان های لازم را به موقع و با مواد قابل اعتماد و سطح تخصصی عمیق انجام دهد، برای تضمین کیفیت بالای مراقبت های پزشکی مهم است.

سخن پایانی

امروزه با پیشرفت تکنولوژی و علم پزشکی، روش های نوینی در زمینه درمان ریشه پدید آمده که یکی از این متدها برای درمان ریشه استفاده از دستگاه روتاری می باشد که برای آشنایی بیشتر در این زمینه می‌توانید مقاله روش های نوین درمان ریشه (عصب کشی) را مطالعه نمایید.

کلینیک دندانپزشکی دکتر قاسم نژاد با بهترین ابزارها و دستگاه های به روز دنیا در زمینه درمانی و زیبایی در خدمت شما هموطنان گرامی می‌باشد.